Premia w wynagrodzeniu

Kwestię wynagrodzenia pracownika za czas jego niezdolności do pracy wskutek choroby reguluje art. 92 Kodeksu pracy (dalej k.p.). Zgodnie z tym przepisem, przez okres zwolnienia lekarskiego trwającego łącznie 33 dni, a w przypadku osoby która ukończyła 50 rok życia – przez 14 dni, pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu. Natomiast za czas trwania niezdolności do pracy trwającej dłużej niż, odpowiednio, 33 lub 14 dni w ciągu roku kalendarzowego, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy.

Należy przy tym podkreślić, że ww. 80% wynagrodzenia nie może stanowić wynagrodzenia pomniejszonego przez pracodawcę w ramach dyscyplinowania pracowników. Wypłata wynagrodzenia zaniżonego jest bowiem równoznaczna z opóźnieniem spełnienia niewypłaconej części świadczenia. W konsekwencji pracownik może dochodzić od pracodawcy odsetek za opóźnienie oraz odszkodowania za zwłokę w wykonaniu zobowiązania. Ponadto, bezpodstawne zaniżenie wysokości wynagrodzenia jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, określonym w art. 282 § 1 pkt 1 k.p.

Jeśli natomiast chodzi o uprawnienia pracodawcy w zakresie dyscyplinowania pracownika, należy odwołać się do art. 108 – 113 k.p. oraz – w przypadku wychowawców lub pracowników pedagogicznych zatrudnionych w publicznych przedszkolach – do art. 75 ust. 2 i art. 76 ust. 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela.

Przepis art. 108 k.p. określa katalog kar porządkowych, które stosować może każdy pracodawca. Przepisy dotyczące kar porządkowych mają charakter bezwzględnie obowiązujący i nie jest możliwe ich umowne ograniczenie, wyłączenie, czy rozszerzenie ani co do rodzaju tych kar, ani co do zakresu ich stosowania. Zastosowanie przez pracodawcę innej kary niż przewidziana w art. 108 k.p. stanowi wykroczenie określone w art. 281 pkt 4 k.p. Ww. przepisy Karty Nauczyciela stanowią natomiast, że nauczycielom (w tym wychowawcom i pracownikom pedagogicznym przedszkoli) kary porządkowe wymierza się zgodnie z k.p. oraz zawierają katalog kar dyscyplinarnych dla nauczycieli.

Należy podkreślić, że ani katalog kar określony w art. 108 k.p., ani w art. 76 ust. 1 Karty Nauczyciela, nie przewidują kary polegającej na obniżeniu wynagrodzenia pracownika.
Niemniej jednak, zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, częste zwolnienia lekarskie mogą być powodem rozwiązania umowy z pracownikiem, zwłaszcza, jeśli nieprzewidziane, długotrwałe i powtarzające się nieobecności pracownika w pracy, wymagają podejmowania przez pracodawcę działań natury organizacyjnej, np. wyznaczenia zastępstw i pociągają za sobą wydatki na zatrudnienie dodatkowych osób (wyrok SN z 4 grudnia 1997 r., I PKN 422/97; wyrok SN z 11 lipca 2006 r., I PK 305/05).