Praca weekendowa
Prowadzę firmę cateringową, w której dwie osoby wykonują pracę w roboczych dniach tygodnia, a jedna zatrudniona jest w systemie weekendowym. W związku ze zbliżającą się imprezą, którą na zlecenie przygotowujemy, chciałbym zlecić pracownikowi weekendowemu dodatkową pracę w czwartki na okres jednego miesiąca. Czy pracownik może nie zgodzić się na taką propozycję? A jeśli się zgodzi, czy będzie to dla niego praca w godzinach nadliczbowych?
System pracy weekendowej zgodnie z art. 144 Kodeksu Pracy (dalej k.p.) polega na świadczeniu pracy wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. Praca w te konkretne dni nie różni się od pracy wykonywanej w inne dni tygodnia. Pracodawca nie ma obowiązku zapewnienia innego wolnego dnia od pracy, czy też zapewnienia co czwartej niedzieli wolnej, co oznacza, że pracownik taki może świadczyć pracę w niedzielę w każdym tygodniu.
System ten może jednak rodzić wątpliwości co do wykorzystania całego obowiązującego pracownika wymiaru czasu pracy, co wynika z liczby dni, które mogą być zaliczone do pracy weekendowej (wahają się na poziomie 12-14 dni w zależności od danego miesiąca), jak również odpowiedniego wynagrodzenia. Pracodawca, aby zapobiec obowiązkowi zapłaty pełnego wynagrodzenia w sytuacji nie przepracowania przez pracownika całego okresu, powinien odpowiednio wcześniej określić wymiar czasu pracy zatrudnionych w systemie pracy weekendowej.
Ustalenie systemu pracy weekendowej następuje na pisemny wniosek pracownika, a pracodawca może nie uwzględnić tego wniosku i nie jest obowiązany uzasadniać swojego stanowiska w tej sprawie. Omawiany system pracy może być stosowany wobec danego pracownika wyłącznie na podstawie umowy o pracę (zgodnie z art. 150 § 3 k.p.), w której strony powinny uzgodnić wszystkie istotne elementy. Zmiana tego systemu będzie wymagała porozumienia stron lub wypowiedzenia zmieniającego.
Wynika z tego, iż w omawianym przypadku, jeżeli zarówno pracownik, jak i pracodawca dojdą do porozumienia, wówczas nic nie stoi na przeszkodzie dodatkowej pracy w czwartek w okresie jednego miesiąca. Oczywiście należy pamiętać o tym, że jeśli wymiar czasu pracy przekroczy obowiązujący pracownika wymiar (w systemie tym dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym jednego miesiąca), wówczas będziemy mieli do czynienia z pracą w godzinach nadliczbowych, za którą zgodnie z art. 1511 k.p. będzie przysługiwało 50 % wynagrodzenia. Z inną sytuacją spotkamy się, jeśli pracownik, pracując w systemie pracy weekendowej i dodatkowo w czwartek, nie przekroczy miesięcznego wymiaru czasu pracy. Wydaje się, że wówczas nie będziemy mieli do czynienia z pracą w godzinach nadliczbowych, a tym samym z dodatkowym wynagrodzeniem.
Zmiana systemu pracy może także nastąpić poprzez zastosowanie wypowiedzenia zmieniającego przez pracodawcę. Wówczas pracownik ma zagwarantowane zachowanie systemu czasu pracy zawartego w umowie przez cały okres wypowiedzenia.
Podsumowując, pracodawca nie może odgórnie narzucić pracownikowi przeniesienia do innego systemu czasu pracy, a dodatkowo brak zgody pracownika na zmianę systemu pracy nie może być przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę.
Podstawa prawna:
Art.144 k.p., art. 150 § 3 k.p, z art. 1511 k.p.
