Porada – utrata zaufania do pracownika
Czy utrata zaufania do pracownika jest wystarczającą przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę?
Stosunek pracy został uregulowany w art. 22 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy
(Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 z późn.), z którego wynika, że praca wykonywana jest za wynagrodzeniem na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Sąd Najwyższy w wyrok z dnia 22 grudnia 1998 r., sygn. akt I PKN 517/98, stwierdził, że cechy stosunku pracy powodują, iż opiera się on na zasadzie szczególnego zaufania między stronami, a więc utrata zaufania jednej ze stron tego stosunku prawnego może stanowić przyczynę wypowiedzenia, jednakże muszą zostać spełnione odpowiednie warunki.
W omawianej kwestii zasadnicze znaczenie ma ugruntowany już pogląd w orzecznictwie Sądu Najwyższego, iż lakoniczne uzasadnienie wypowiedzenia umowy o pracę, a więc określenia typu: „niewłaściwe wykonywanie obowiązków” czy też „utrata zaufania”, nie spełnia wymagań ustawowych. Zgodnie z art. 30 § 4 k. p. pracodawca ma obowiązek w oświadczeniu o wypowiedzeniu umowy wskazać konkretną przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie. Konkretność tej przyczyny należy oceniać z uwzględnieniem innych, znanych pracownikowi okoliczności uściślających tę przyczynę (vide wyrok SN z 10.10.1997 r., sygn. akt I PKN 315/97, wyrok SN z 2.09.1998 r., sygn. akt I PKN 271/98).
Utrata zaufania pracodawcy do pracownika może stanowić przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę pod warunkiem, że utrata zaufania znajduje oparcie w przesłankach natury obiektywnej oraz racjonalnej i nie jest wynikiem arbitralnych ocen lub subiektywnych uprzedzeń pracodawcy. Pracodawca ma prawo wypowiedzenia umowy o pracę, podając za przyczynę utratę zaufania, jeżeli wcześniej pracownik był informowany przez pracodawcę, iż jego zachowanie stanowi naruszenie obowiązków pracowniczych, a tym samym zaufanie pracodawcy zostało naruszone –
np. pracownik otrzymał upomnienie, naganę.
Pamiętać jednak należy, że jeżeli pracodawca w uzasadnieniu wypowiedzenia umowy o pracę, jako przyczynę wypowiedzenia, poda „utrata zaufania”, a z okoliczności obiektywnych nie będzie wynikało jaki czyn lub jakie zachowania pracownika doprowadziły do utraty zaufania pracodawcy w stosunku do pracownika, to takie wypowiedzenie będzie skuteczne, jednakże nastąpi z naruszenie przepisów prawa pracy – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 1997 r., sygn. akt I PKN 173/97. Zgodnie z art. 45 § 1 k. p. w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę jest nieuzasadnione lub stanowi naruszenie przepisów o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu –
o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.
Podstawa prawna: art. 22, 30 § 4 i 45 § 1 k.p.
