Porada – uchylenie kary nagany
Czy sąd może złagodzić rodzaj zastosowanej przez pracodawcę kary?
Stan faktyczny: Pracodawca wymierzył mi karę nagany, którą uważam za niesłuszną. Tak jak mnie pouczono, złożyłem sprzeciw od tej kary, nie został on jednak przyjęty. Mam zamiar odwołać się do sądu pracy. Chciałbym wiedzieć, do którego sądu i w jakim terminie mam wnieść odwołanie, co bada sąd, czy może np. zmienić mi rodzaj kary. Czy w związku z moim pozwem będę zmuszony ponieść koszty procesu.
Zgodnie z kodeksem pracy za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy, pracodawca może zastosować karę upomnienia albo karę nagany. Katalog kar, które pracodawca ma do dyspozycji, jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że pracodawca nie może stosować innych kar niż przewidziane w kodeksie pracy.
Warto pamiętać, że kara nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości przez pracodawcę o naruszeniu obowiązku pracowniczego oraz po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia. Kara może być zastosowana wyłącznie po uprzednim wysłuchaniu pracownika.
Jeżeli według pracownika zastosowanie kary nastąpiło z naruszeniem przepisów, to może on wnieść sprzeciw w terminie 7 dni od dnia zawiadomienia go o ukaraniu. Pracodawca ma 14 dni na rozpatrzenie sprzeciwu. Jeżeli pracodawca nie odrzuci sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia, uznaje się, że sprzeciw został uwzględniony. Jeżeli pracodawca jednak odrzuci sprzeciw, wtedy pracownik ma 14 dni, licząc od dnia zawiadomienia o odrzuceniu sprzeciwu, do wystąpienia do sądu pracy z pozwem o uchylenie kary porządkowej. Podkreślić należy, iż termin wystąpienia do sądu pracy wynosi 14 dni i jest to termin zawity prawa materialnego. Oznacza to, że nie można wystąpić do sądu o jego przywrócenie, ponieważ do terminów prawa materialnego nie mają zastosowania przepisy
o przywracaniu terminów procesowych.
Sąd pracy, rozpatrując powództwo pracownika o uchylenie kary, bada zarówno zachowanie terminu do wniesienia sprzeciwu do pracodawcy, jak i okoliczności faktyczne wskazane w powództwie przeciwko pracodawcy. Jeżeli pozew spełnia warunki formalne, sąd wyznacza termin rozprawy i rozpatruje powództwo pod względem merytorycznym. Sąd pracy nie jest władny zmienić kary zastosowanej przez pracodawcę. W przypadku stwierdzenia, że zastosowanie kary było niezasadne, sąd – wydając wyrok – uchyli karę nałożoną na pracownika. Zaznaczyć należy, iż zgodnie z kodeksem pracy karę uważa się za niebyłą po roku nienagannej pracy pracownika, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa się z akt osobowych.
Pracownik jest zwolniony z ponoszenia kosztów sądowych przy wnoszeniu pozwu do sądu
w sprawie dotyczącej uchylenia kary porządkowej. Pamiętać jednak należy, że pojęcie kosztów procesu jest szersze od kosztów sądowych. Zwolnienie pracownika z ponoszenia wydatków może dotyczyć tylko kosztów sądowych. Koszty procesu mogą obejmować wynagrodzenie adwokatów, radców prawnych czy też dojazd stron do sądu. Składając pozew, należy mieć na uwadze, że w przypadku przegrania sprawy pracownik będzie musiał ponieść koszty procesu poniesione przez pracodawcę. Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego strona przegrywająca sprawę ma obowiązek zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Należy przy tym pamiętać, że w sytuacji, gdy pracodawca był reprezentowany przez adwokata lub radcę prawnego, koszty zastępstwa procesowego, jakie pracownik będzie obowiązany zwrócić pracodawcy, nie będą wynosić tyle, ile faktycznie pracodawca musiał wydatkować na pomoc profesjonalnego pełnomocnika, ale są ograniczone na podstawie dwóch rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości, obydwu wydanych 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Zgodnie z tymi rozporządzeniami w sprawach z zakresu prawa pracy stawka minimalna z tytułu czynności wykonywanych w postępowaniu sądowym przez adwokata lub radcę prawnego wynosi w przypadku roszczeń niemajątkowych – 60 zł. Roszczenie pracownika o uchylenie kary majątkowej należy uznać za roszczenie o charakterze niemajątkowym nawet jeżeli dotyczy uchylania kary pieniężnej.
W sprawach z zakresu prawa pracy opłatę podstawową w wysokości 30 zł należy uiścić, wnosząc do sądu: apelację, zażalenie, skargę kasacyjną oraz skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. W sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 tys. zł, pobiera się od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych opłatę stosunkową, tj. 5 proc. wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia.
Sądem właściwym do wniesienia powództwa o uchylenie kary porządkowej jest sąd rejonowy właściwości ogólnej pozwanego, bądź sąd, w okręgu którego znajduje się zakład pracy.
Podstawa prawna:
1. art. 108, art. 109, art. 112, art. 113 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 24, poz. 94 z późn. zm.),
2.art. 98, art. 461 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1965 r., Nr 15, poz. 113 z późn. zm.),
3. art. 35 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w prawach cywilnych (Dz. U. z 2006 r., Nr 126, poz. 876 z późn. zm.),
4. rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.)5. rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.)
