Kampania wyborcza w miejscu pracy
Czy przygotowując się do przyszłorocznych wyborów, dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej (SP ZOZ) ma prawo wykorzystywać ośrodek zdrowia do prowadzenia kampanii wyborczej i np. rozwieszać różne informacje na tablicy ogłoszeń? Czy takie postępowanie jest zgodne z prawem?
W związku z upływem w dniu 12 listopada 2010r. kadencji rad gmin, rad powiatów, i sejmików województw oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast Państwowa Komisja Wyborcza podała „Informację o terminach przeprowadzenia w 2010 r. wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
i wyborów do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw oraz wyborów wójtów, burmistrzów
i prezydentów miast”. Zgodnie z niniejszą informacją wybory do rad gmin, rad powiatów, i sejmików województw oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów miast powinny być przeprowadzone w niedzielę, w terminie pomiędzy 19 września 2010r., a 3 października 2010r. Ponadto w dniu 23 grudnia 2010r. upływa kadencja Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w związku z czym zgodnie z Informacją Państwowej Komisji Wyborczej wybory powinny zostać przeprowadzone w niedzielę, w terminie pomiędzy
19 września 2010r., a 3 października 2010r.
Wyboru wójta, burmistrza i prezydenta miasta dokonuje się w oparciu o zasady określone
w ustawie z dnia 20 czerwca 2002r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (bwwbp). W rozdziale 4 niniejszej ustawy ustawodawca określił zasady w oparciu o które przeprowadza się kampanię wyborczą. Nowelizacją z dnia 19 listopada 2009 wprowadzono do ustawy przepis art. 23a bwwbp, zgodnie z którym zabrania się prowadzenia kampanii wyborczej:
a) na terenie urzędów administracji rządowej i administracji samorządu terytorialnego oraz sadów;
b) na terenie zakładów pracy w sposób i w formach zakłócających ich normalne funkcjonowanie;
c) na terenie jednostek wojskowych i innych jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej oraz oddziałów obrony cywilnej, a także skoszarowanych jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.
Ponadto zabronione są jakiekolwiek formy agitacji wyborczej na terenie szkół podstawowych i gimnazjów wobec uczniów nieposiadających prawa wybierania. Zgodnie z przepisem art. 23 b bwwbp materiały wyborcze powinny zawierać wyraźne oznaczenie, od kogo pochodzą. Materiały wyborcze zawierające oznaczenie komitetu wyborczego, od którego pochodzą, podlegają ochronie prawnej. Ustawa w rozdziale 5a zawiera przepisy karne sankcjonujące niepożądane zachowania związane z organizacją przedmiotowych wyborów. Zgodnie z art. 27 a bwwb kto, w związku z wyborami wójta, burmistrza albo prezydenta miasta prowadzi agitację wyborczą:
a) w siedzibach urzędów administracji rządowej lub administracji samorządu terytorialnego bądź sądów,
b) na terenie zakładów pracy w sposób i w formach zakłócających ich normalne funkcjonowanie,
c) na terenie jednostek wojskowych i innych jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub oddziałów obrony cywilnej bądź skoszarowanych jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych,
d) w lokalu wyborczym lub na terenie budynku, w którym lokal się znajduje
– podlega karze grzywny. Sprawcą wykroczenia określonego w punkcie a÷c może być każdy, kto w chwili jego popełnienia miał ukończone siedemnaście lat tzw. wykroczenie powszechne. Odpowiedzialność na podstawie niniejszych uregulowań nie jest uzależniona od wystąpienie jakiegokolwiek skutku, jest to zatem wykroczenie formalne, które można popełnić umyślnie albo nieumyślnie. Tej samej karze podlega, kto prowadzi agitację wyborczą na terenie szkół podstawowych lub gimnazjów wobec uczniów nieposiadających prawa wybierania. Ponadto, w art. 27 ust. 1 bwwb ustanowiono sankcję grzywny w stosunku do osoby która w związku z wyborami wójta, burmistrza albo prezydenta miasta:
a) umieszcza plakaty i hasła wyborcze na ścianach budynków, ogrodzeniach, latarniach, urządzeniach energetycznych, telekomunikacyjnych i innych bez zgody właściciela lub zarządcy nieruchomości,
b) przy ustawianiu własnych urządzeń ogłoszeniowych w celu prowadzenia kampanii wyborczej narusza obowiązujące przepisy porządkowe,
c) umieszcza plakaty i hasła wyborcze w taki sposób, że nie można ich usunąć bez powodowania szkody
W rozdziale 5a ustawodawca przewidział odpowiedzialność za zachowania, które mają na celu naruszenie zasady obiektywizmu. Warto zwrócić uwagę, iż ustawodawca w art. 2 ust. 2 bwwb zawarł przepis blankietowy, zgodnie z którym w sprawach nieuregulowanych niniejszą ustawą stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. – Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.
Zasady i tryb przeprowadzania wyborów do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw określono w ustawie z dnia 16 lipca 1998r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (owrgrpsw). W rozdziale 11 ustawy uregulowano zasady w oparciu o które, może być prowadzona kampania wyborcza, naruszenie tych zasad skutkuje powstanie odpowiedzialności karnej określonej w rozdziale VII niniejszej ustawy. Na gruncie niniejszej ustawy podobnie jak w ustawie o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta niedopuszczalne jest prowadzenia kampanii wyborczej:
a) na terenie urzędów administracji rządowej i administracji samorządu terytorialnego oraz sadów;
b) na terenie zakładów pracy w sposób i w formach zakłócających ich normalne funkcjonowanie;
c) na terenie jednostek wojskowych i innych jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej oraz oddziałów obrony cywilnej, a także skoszarowanych jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.
Ponadto zabronione są jakiekolwiek formy agitacji wyborczej na terenie szkół podstawowych i gimnazjów wobec uczniów nieposiadających prawa wybierania.
Procedurę związaną natomiast z przeprowadzeniem wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ustawodawca uregulował w ustawie z dnia 27 września 1990r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (uwpr). Podobnie jak w przytoczonych powyżej ustawach zabronione jest prowadzenia kampanii wyborczej:
a) na terenie urzędów administracji rządowej i administracji samorządu terytorialnego oraz sadów;
b) na terenie zakładów pracy w sposób i w formach zakłócających ich normalne funkcjonowanie;
c) na terenie jednostek wojskowych i innych jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej oraz oddziałów obrony cywilnej, a także skoszarowanych jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.
Analogicznie w niniejsze ustawie zabronione są również jakiekolwiek formy agitacji wyborczej na terenie szkół podstawowych i gimnazjów wobec uczniów nieposiadających prawa wybierania.
Ustawodawca na gruncie wskazanych powyżej aktów prawnych w rozdziale dotyczącym „Kampanii wyborczej” określił bezwzględnie obowiązujące zasady na jakich można organizować kampanię wyborczą. Zasady niniejsze pod groźbą sankcji stoją na straży zapewnienia wszystkim kandydatom równych szans w wyborach. Odnosząc się do przedstawionego na wstępie pytania stwierdzić należy, że zgodnie z obowiązującymi przepisami zabrania się prowadzenia kampanii wyborczej na terenie zakładów pracy w sposób i w formach zakłócających ich normalne funkcjonowanie. W przypadku, gdy prowadzenie kampanii wyborczej przez dyrektora Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej (SP ZOZ) nie koliduje z normalnych funkcjonowaniem ośrodka zdrowia, dopuszczalne jest w świetle obowiązujących przepisów wykorzystanie ośrodek zdrowia do prowadzenia kampanii wyborczej m.in. w postaci rozwieszenia różnych informacji na tablicy ogłoszeń. Koszt związany z organizacją kampanii wyborczej przez dyrektora SP ZOZ na terenie ośrodka zdrowia nie może obciążać kosztów związanych z funkcjonowaniem tego ośrodka. Ponadto w przypadku umieszczania plakatów lub haseł wyborczych na ścianach budynków, ogrodzeniach, latarniach, urządzeniach energetycznych, telekomunikacyjnych i innych należy zwrócić uwagę na konieczność uzyskania uprzedniej zgody właściciela lub zarządcy nieruchomości
