Czy sąd może złagodzić rodzaj zastosowanej przez pracodawcę kary?

Zgodnie z kodeksem pracy, za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzenia i obecności w pracy oraz usprawiedliwienia nieobecności w pracy, pracodawca może zastosować karę upomnienia albo karę nagany. Katalog kar które pracodawca może zastosować wobec pracownika jest katalogiem zamkniętym, co oznacza, że pracodawca nie może stosować innych kar niż kary przewidziane przez kodeks pracy.

Warto pamiętać, że kara nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości przez pracodawcę o naruszeniu obowiązku pracowniczego oraz po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia. Kara może być zastosowana wyłącznie po uprzednim wysłuchaniu pracownika.

Jeżeli według pracownika zastosowanie kary nastąpiło z naruszeniem przepisów, to może on wnieść sprzeciw w terminie 7 dnia od dnia zawiadomienia go o ukaraniu. Pracodawca ma 14 dni na rozpatrzenie sprzeciwu. Jeżeli pracodawca nie odrzuci sprzeciwu w ciągu 14 dni od dnia jego wniesienia, uznaje się że sprzeciw został uwzględniony. Jeżeli pracodawca jednak odrzuci sprzeciw, wtedy pracownik ma 14 dni, od dnia zawiadomienia o odrzuceniu sprzeciwu, do wystąpienia do sądu pracy
z pozwem o uchylenie kary porządkowej. Podkreślić należy, iż termin wystąpienia do sądu pracy wynosi 14 dni i jest to termin zawity prawa materialnego. Oznacza to, że nie można wystąpić do sądu o jego przywrócenie, ponieważ do terminów prawa materialnego nie mają zastosowania przepisy
o przywracaniu terminów procesowych.

Sąd pracy rozpatrując powództwo pracownika o uchylenie kary, bada zarówno zachowanie terminu do wniesienia sprzeciwu do pracodawcy jaki i wystąpienie z powództwem przeciwko pracodawcy. Jeżeli pozew spełnia warunki formalne, sąd wyznacza termin rozprawy i rozpatruje powództwo. Sąd pracy nie jest władny zmienić kary zastosowanej przez pracodawcę. W przypadku stwierdzenia, że zastosowanie kary było niezasadne sąd wydając wyrok uchyli karę nałożoną na pracownika. Zaznaczyć należy, iż zgodnie z kodeksem pracy karę uważa się za niebyłą po roku nienagannej pracy pracownika, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa się z akt osobowych.

Pracownik jest zwolniony z ponoszenia kosztów sądowych przy wnoszeniu pozwu do sądu
w sprawie dotyczącej uchylenia kary porządkowej. Pamiętać jednak należy, że pojęcie kosztów procesu jest szersze od kosztów sądowych. Zwolnienie pracownika z ponoszenia wydatków może dotyczyć tylko kosztów sądowych. Koszty procesu mogą obejmować wynagrodzenie adwokatów, radców prawnych czy też dojazd stron do sądu. Składając pozew należy mieć na uwadze, że w przypadku przegrania sprawy pracownik będzie musiał ponieść koszty procesu. Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego, strona przegrywająca sprawę ma obowiązek zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

W sprawach z zakresu prawa pracy opłatę podstawową w wysokości 30 zł należy uiścić wnosząc do sądu: apelację, zażalenie, skargę kasacyjną oraz skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. W spawach w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 000 zł, pobiera się od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych opłatę stosunkową, tj. 5% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia.

Sądem właściwym do wniesienia powództwa o uchylenie kary porządkowej jest sąd rejonowy właściwości ogólnej pozwanego, bądź sąd w okręgu którego znajduje się zakład pracy.

Podstawa prawna: art. 108,109,112,113 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 24, poz. 94 z późn. zm.), art. 98,461 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1965 r., Nr 15, poz. 113 z późn. zm.) oraz art. 35 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w prawach cywilnych (Dz. U. z 2006 r., Nr 126, poz. 876 z późn. zm.).