Rejestracja znaków towarowych

Co to jest znak towarowy?

Znak towarowy (usługowy) to każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny. Oznaczenie takie odróżnia towary (usługi) jednej firmy od towarów (usług) innej. Znak towarowy przekazuje informacje o oferowanym towarze, producencie, świadczonej usłudze, a tym samym wywołuje skojarzenie co do ich szczególnych cech firmy. Znaki towarowe – jako marki – stanowią znaczący składnik majątku przedsiębiorstw. O ich wartości decyduje opinia i zaufanie konsumenta.

Znakiem towarowym może być rysunek, kompozycja kolorystyczna, ornament, forma przestrzenna, a także melodia lub sygnał dźwiękowy (pod warunkiem możliwości przedstawienia zapisu nutowego) oraz znak ruchomy (aktualnie tylko w sześciu klatkach).

W tekstach i reklamach często widzi się np. symbol ™ obok napisu lub obrazka, który jest uważany przez firmę za jej znak towarowy, lub symbol ® oznaczający, że symbol został zarejestrowany w odpowiednim rejestrze znaków towarowych.

Ważne! Znak towarowy (usługowy) podlega ochronie wyłącznie w stosunku do towarów (usług), dla których oznaczenia zostały zarejestrowane.

Przykłady znaków:

znak słowno-graficzny (Auchan, Beck, Google)

znaki słowne: Jan III Sobieski, Coca-cola, www.pf.pl

znak graficzny (MTK, KTK)

Czas trwania ochrony znaku towarowego

Prawo ochronne na znak towarowy trwa dziesięć lat. Termin liczony jest od daty dokonania zgłoszenia w Urzędzie Patentowym. Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego używania znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Prawo ochronne na znak towarowy może zostać, wyłącznie na wniosek uprawnionego, przedłużone na kolejne okresy dziesięcioletnie. Wniosek powinien być złożony przed końcem upływającego okresu ochrony, jednak nie wcześniej niż na rok przed jego upływem. We wniosku o przedłużenie prawa ochronnego należy podać numer rejestracyjny znaku oraz nazwę towaru. Wraz z wnioskiem należy wnieść opłatę za ochronę. Jeżeli minie okres ochronny, za dodatkową opłatą, w ciągu sześciu miesięcy po upływie okresu ochrony, można złożyć wniosek.

Ważne! Termin ten nie podlega przywróceniu.

Dlaczego warto zarejestrować znak towarowy?

Znaki towarowe są wynikiem innowacyjności i kreatywności. Prawie codziennie pojawiają się na rynku nowe znaki. W gospodarce rynkowej odgrywają one ogromną rolę. Są jednym z najważniejszych elementów nie tylko promocji, ale również strategii tworzenia wizerunku nie tylko produktu, ale i całego przedsiębiorstwa. Brak zabezpieczenia praw do własnych znaków towarowych może więc utrudnić, a niekiedy nawet ograniczyć rozwój firmy.

Często przedsiębiorcy używają znaków towarowych uważając je za własne. Firma rozwija się i zdawałoby się, nic nie może zakłócić tego spokoju. Niestety, pozostawienie znaku bez stosownej ochrony może spowodować jego utratę na rzecz konkurentów. Tylko sformalizowana ochrona – rejestracja w Urzędzie Patentowym RP – pozwala powstrzymać potencjalne naruszenia praw oraz umożliwia czerpanie korzyści materialnych z jego eksploatacji.

Jednym z głównych celów prawa, zarówno cywilnego, jak i handlowego, jest ochrona przed wszelkimi nieporozumieniami pomiędzy przedsiębiorcami, a także oszustwami związanymi z pochodzeniem i jakością produktów. Właściciel znaku towarowego, który dokonał zgłoszenia znaku w Urzędzie Patentowym i znak ten został zarejestrowany, a przez to objęty ochroną, ma możliwość oprotestowania na drodze sądowej wszystkich znaków konkurencyjnych, które uważa za identyczne lub zbyt podobne do swojego.

Przykład: Jeżeli przedsiębiorca wprowadzi do obrotu napój o nazwie np. „Coco- cola”, z pewnością może liczyć się z tym, iż producent napoju o nazwie „Coca-cola” oprotestuje nazwę jego napoju. Sprawa w sądzie zostanie niewątpliwie wygrana.

Protest właściciela znaku będzie skuteczny, gdy znak zostanie wcześniej zarejestrowany lub producent będzie w stanie udowodnić, że używał danego znaku wcześniej i konsekwentnie. Udowodnienie jednak, że znaku używało się wcześniej, jest niezwykle trudne i bardzo często pochłania więcej kosztów niż rejestracja w urzędzie. Właściciel znaku towarowego, którego prawa zostały naruszone, może domagać się odszkodowania nawet wówczas, gdy do naruszenia doszło w sposób niecelowy bądź przypadkowy – trudno przecież znać wszystkie znaki, które zostały zarejestrowane. Warto zaznaczyć, że celowe podszywanie się pod cudze znaki jest bardzo dotkliwie karane finansowo.

TM, SM, ®, ©

Bardzo często obok znaków umieszczane są symbole TM, SM © albo ®. Informują one innych uczestników obrotu handlowego, że dane oznaczenie jest znakiem towarowym lub podlega ochronie prawnej z innej podstawy. Używanie tych symboli stanowi ostrzeżenie adresowane do innych przedsiębiorców przed naruszeniem prawa do danego znaku towarowego.

Symbol ® oznacza, że znak towarowy, w pobliżu którego jest ten symbol umieszczony, został zarejestrowany, a tym samym objęty ochroną.

Symbol © oznacza, iż znak towarowy, obok którego ten symbol widnieje, jest chroniony ze względu na prawa autorskie do znaku.

Symbole TM i SM pochodzą z rynku amerykańskiego. TM oznacza znak towarowy, natomiast SM oznacza znak usługowy. Oznaczenia te jednak nie są jednocześnie przekazem informacji, iż dany znak jest chroniony prawem, czyli że został zarejestrowany.

Używanie powyższych znaków nie jest wprawdzie obowiązkowe, ale zalecane.

Ważne! Używanie opisanych powyżej symboli przy znakach towarowych, które nie zostały objęte ochroną, jest zakazane.

Jakie uprawnienia daje zarejestrowanie znaku towarowego?

Rejestracja znaku towarowego daje wyłączne prawo do:

– korzystania ze znaku towarowego na rynku

– zakazu nieuprawnionym osobom trzecim posługiwania się identycznym lub podobnym znakiem towarowym wobec swoich towarów lub usług, które są podobne lub identyczne do towarów lub usług uprawnionego

– wszczęcia postępowania administracyjnego skutkującego udzieleniem odmowy rejestracji podobnego znaku towarowego mogącego wprowadzić nabywców w błąd

– wytoczenia powództwa o unieważnienie późniejszych znaków towarowych mogących wprowadzić w błąd w odniesieniu do znaku towarowego uprawnionego

– przeniesienia, zbycia i licencjonowania znaku jak każdego innego dobra.

Jak dokonać zgłoszenia znaku w Urzędzie Patentowym?

Zgłoszenia znaku towarowego można dokonać osobiście lub przez pełnomocnika, składając je w Urzędzie Patentowym RP lub przesyłając za pośrednictwem poczty. Zgłoszenie powinno obejmować:

1) podanie, zawierające w szczególności: a) dane zgłaszającego, b) oznaczenie pełnomocnika, jeżeli zgłaszający działa przez pełnomocnika, c) wniosek o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy, wspólny znak towarowy bądź wspólny znak towarowy gwarancyjny albo o udzielenie wspólnego prawa ochronnego na znak towarowy, d) określenie znaku towarowego, e) wskazanie towarów, dla których znak towarowy jest przeznaczony, f) podpis zgłaszającego lub pełnomocnika; podanie może zawierać również: a) oświadczenie zgłaszającego, że chce skorzystać z uprzedniego pierwszeństwa, b) wskazanie osoby upoważnionej do odbioru korespondencji, c) spis załączonych dokumentów

2) dowód pierwszeństwa, jeżeli zgłaszający ubiega się o przyznanie mu uprzedniego pierwszeństwa

3) pięć fotografii lub odbitek znaku towarowego przedstawionego lub wyrażonego choćby w części w postaci rysunku lub rysunków albo kompozycji

4) dwie fotografie lub odbitki dodatkowo w kolorze czarno-białym, w przypadkach znaków towarowych barwnych 5) dwa egzemplarze taśmy magnetofonowej lub innego nośnika elektronicznego zawierającej nagranie dźwięku w przypadku znaku towarowego dźwiękowego

6) dokument stwierdzający uprawnienie do używania niektórych oznaczeń w znaku towarowym, w przypadkach określonych w art. 131 ust. 2 pkt. 2-4 ustawy

7) regulamin znaku, jeżeli zgłaszający ubiega się o udzielenie prawa ochronnego na wspólny znak towarowy, wspólny znak towarowy gwarancyjny albo o udzielenie wspólnego prawa ochronnego

8) pełnomocnictwo, jeżeli zgłaszający działa przez pełnomocnika.

Dokumentacja zgłoszenia powinna być sporządzona zgodnie z wymogami zawartymi w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z 8 lipca 2002 roku w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych (Dz. U. Nr 115, poz. 998 z późn. zm.).

Opłata za zgłoszenie znaku towarowego wynosi 500 zł (opłata podstawowa) i dodatkowo 100 zł od każdej klasy towarów powyżej trzech, według obowiązującej klasyfikacji towarów i usług.

Jakie znaki towarowe nie zostaną zarejestrowane?

Urząd Patentowy nie udzieli ochrony między innymi na znak towarowy, który:

– nie jest znakiem towarowym w rozumieniu ustawy

– nie jest wystarczająco odróżniający się od innych znaków zarejestrowanych

– wszedł do języka potocznego lub jest zwyczajowo używany w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych

– narusza prawa osobiste lub majątkowe osób trzecich

– jest sprzeczny z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami

– może wprowadzić odbiorcę w błąd, w szczególności co do charakteru i właściwości

– został zgłoszony w złej wierze do Urzędu Patentowego w celu uzyskania ochrony

– zawiera nazwy, skróty bądź symbole, na używanie których zgłaszający nie ma zezwolenia właściwego organu państwa albo organizacji

– zawiera elementy będące symbolami w szczególności o charakterze religijnym, patriotycznym lub kulturowym, których używanie obrażałoby uczucia religijne, patriotyczne lub tradycję narodową.

Informacja o znakach

Urząd Patentowy RP udostępnia na swoich stronach internetowych bezpłatnie bazę znaków towarowych zarejestrowanych lub zgłoszonych w Polsce w trybie krajowym oraz rejestracji międzynarodowych znaków towarowych z wyznaczoną Polską jako krajem ochrony. Baza jest dostępna pod adresem: www.uprp.pl/ patentwebaccess/databasechoose.as px?language=polski.