Premia w wynagrodzeniu
W nowym regulaminie placówki (przedszkola) premia została włączona do
podstawy. W związku z tym pracownice nagminnie zaczęły korzystać ze zwolnień
lekarskich. Czy możliwe jest, aby wynagrodzenie wypłacane za czas zwolnienia
lekarskiego było pomniejszone, na wniosek dyrektora, w ramach
dyscyplinowania pracowników? Ile musi trwać zwolnienie, aby można było tego
dokonać? Chodzi o dodatkowe potrącenie, niewynikające z przepisów prawa
pracy. Czy dyrektor, chcąc dać upomnienie, może opierać się wyłącznie na
Kodeksie pracy, czy też ma jakąś inną możliwość wpływania na dyscyplinę
pracy?
Kwestię wynagrodzenia pracownika za czas jego niezdolności do pracy wskutek choroby reguluje art. 92 Kodeksu pracy (dalej k.p.). Zgodnie z tym przepisem, przez okres zwolnienia lekarskiego trwającego łącznie 33 dni, a w przypadku osoby która ukończyła 50 rok życia – przez 14 dni, pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu. Natomiast za czas trwania niezdolności do pracy trwającej dłużej niż, odpowiednio, 33 lub 14 dni w ciągu roku kalendarzowego, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy.
Należy przy tym podkreślić, że ww. 80% wynagrodzenia nie może stanowić wynagrodzenia pomniejszonego przez pracodawcę w ramach dyscyplinowania pracowników. Wypłata wynagrodzenia zaniżonego jest bowiem równoznaczna z opóźnieniem spełnienia niewypłaconej części świadczenia. W konsekwencji pracownik może dochodzić od pracodawcy odsetek za opóźnienie oraz odszkodowania za zwłokę w wykonaniu zobowiązania. Ponadto, bezpodstawne zaniżenie wysokości wynagrodzenia jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, określonym w art. 282 § 1 pkt 1 k.p.
Jeśli natomiast chodzi o uprawnienia pracodawcy w zakresie dyscyplinowania pracownika, należy odwołać się do art. 108 – 113 k.p. oraz – w przypadku wychowawców lub pracowników pedagogicznych zatrudnionych w publicznych przedszkolach – do art. 75 ust. 2 i art. 76 ust. 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela.
Przepis art. 108 k.p. określa katalog kar porządkowych, które stosować może każdy pracodawca. Przepisy dotyczące kar porządkowych mają charakter bezwzględnie obowiązujący i nie jest możliwe ich umowne ograniczenie, wyłączenie, czy rozszerzenie ani co do rodzaju tych kar, ani co do zakresu ich stosowania. Zastosowanie przez pracodawcę innej kary niż przewidziana w art. 108 k.p. stanowi wykroczenie określone w art. 281 pkt 4 k.p. Ww. przepisy Karty Nauczyciela stanowią natomiast, że nauczycielom (w tym wychowawcom i pracownikom pedagogicznym przedszkoli) kary porządkowe wymierza się zgodnie z k.p. oraz zawierają katalog kar dyscyplinarnych dla nauczycieli.
Należy podkreślić, że ani katalog kar określony w art. 108 k.p., ani w art. 76 ust. 1 Karty Nauczyciela, nie przewidują kary polegającej na obniżeniu wynagrodzenia pracownika.
Niemniej jednak, zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, częste zwolnienia lekarskie mogą być powodem rozwiązania umowy z pracownikiem, zwłaszcza, jeśli nieprzewidziane, długotrwałe i powtarzające się nieobecności pracownika w pracy, wymagają podejmowania przez pracodawcę działań natury organizacyjnej, np. wyznaczenia zastępstw i pociągają za sobą wydatki na zatrudnienie dodatkowych osób (wyrok SN z 4 grudnia 1997 r., I PKN 422/97; wyrok SN z 11 lipca 2006 r., I PK 305/05).
