Nagroda jublilauszowa
Pracownik przeszedł na emeryturę od 1.09.2009 r. Już po ustaniu stosunku
pracy dostarczył dokumenty, których nie było wcześniej w jego aktach
osobowych, potwierdzające jego wcześniejsze okresy zatrudnienia, wraz z
prośbą o wypłacenie nagrody jubileuszowej z okazji 30-lecia pracy. Czy
należy wypłacić mu nagrodę, skoro nie jest już zatrudniony? Jeśli tak, to w
jakim terminie, skoro wcześniej nie było wiadomo, że nagroda mu się należy?
Pracownik tłumaczy, że nie wiedział, że w jego aktach brakuje takich
dokumentów. Jednak wcześniejsze nagrody otrzymywał według dotychczasowego
stanu akt i nigdy nie zgłaszał żadnych nieprawidłowości co do terminu ich
wypłaty. Nie chodzi o różnicę kilku dni czy tygodni, ale prawie dwóch lat
stażu pracy.
Nagroda jubileuszowa, zwana dalej „nagrodą” jest szczególnym sposobem wynagradzania pracowników i przysługuje z tytułu wieloletniej pracy. Jednakże, nagroda nie jest świadczeniem powszechnym i obowiązkowym. Nie ma bowiem przepisów, które nakładałyby na pracodawcę obowiązek wypłaty takiego świadczenia na rzecz każdego pracownika.
Należy wskazać, iż na mocy przepisów szczególnych, pewne grupy pracowników nabywają prawo do nagrody z mocy prawa (np. ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej; ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych; ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. karta nauczyciela; ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. o szkolnictwie wyższym).
W odniesieniu do pozostałych pracowników (poza przypadkami, kiedy nagroda przysługuje z mocy prawa), gratyfikacja jubileuszowa jest świadczeniem fakultatywnym co oznacza, że przysługuje tylko wówczas, gdy uprawnienie do jej otrzymania zostało przewidziane w obowiązujących u danego pracodawcy przepisach płacowych układu zbiorowego pracy bądź regulaminie wynagradzania. Przepisy płacowe (wewnątrzzakładowe) mogą kształtować do niej prawo w sposób samodzielny i swobodny. Istotą świadczenia jest nagradzanie pracy u pracodawcy- tego u którego przewidziana jest taka nagroda i u którego pracownik nabył do niej prawo.
Zgodnie z art. 722 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. kodeks pracy, każdy pracodawca, który zatrudnia co najmniej 20 pracowników nie objętych układem zbiorowym pracy ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy, ma obowiązek ustalenia warunków wynagradzania za pracę w regulaminie wynagradzania. Regulamin powinien określać warunki wynagradzania za pracę w taki sposób, aby można było na jego podstawie określić wynagrodzenia poszczególnych pracowników, poza tym może przewidywać przyznawanie innych świadczeń związanych z pracą- nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalne czy rentowe.
Wobec powyższego, zasady przyznawania nagrody, w szczególności, okres zatrudnienia uprawniający do jej otrzymania, częstotliwość oraz ich wysokość określają przepisy szczególne, układy zbiorowe pracy lub regulaminy wynagradzania.
Co do zasady, pracownik nabywa prawo do nagrody w dniu upływu okresu uprawniającego do tej nagrody albo w dniu wejścia w życie przepisów wprowadzających nagrody, natomiast świadczenie wypłaca się niezwłocznie po nabyciu przez pracownika prawa. Jednakże, każdorazowo należy mieć na względzie postanowienia regulaminu wynagradzania obowiązującego w danym zakładzie pracy.
Pracodawca może odrębnie określać jakie poszczególne okresy pracy, a także inne okresy zatrudnienia zaliczane do stażu pracy stanowią podstawę do nabycia prawa do gratyfikacji jubileuszowej (np. okres pracy w gospodarstwie rolnym), sposób obliczania i wypłaty świadczenia.
W niniejszej sprawie, jeżeli regulamin wynagradzania przewiduje taki rodzaj gratyfikacji, pracownikowi będzie przysługiwać prawo do nagrody jubileuszowej po 30 latach pracy, jeżeli prawo to powstało w trakcie trwania zatrudnienia u danego pracodawcy. Na uwagę zasługuje fakt, iż odpowiednie udokumentowanie tego okresu pracy jest konieczne, jednakże nie do nabycia prawa lecz do wykazania tego prawa pracodawcy, bowiem prawo do nagrody nabywa się z dniem upływu stosownego okresu. Natomiast w kwestii terminu wypłaty świadczenia, wydaje się, jeżeli przepisy wewnątrzzakładowe nie stanowią inaczej, iż powinno ono zostać wypłacone niezwłocznie po nabyciu przez pracownika prawa. W niniejszej sprawie świadczenie nie zostało wypłacone niezwłocznie, bowiem w dniu kiedy pracownik nabył to prawo, pracodawca nie miał wiedzy o konieczności wypłaty tego świadczenia na rzecz pracownika. W związku z powyższym, może pojawić się problem naliczenia odsetek ustawowych od nieterminowej wypłaty nagrody. Mając na względzie okoliczności, pracownik nie ma podstaw do żądania wypłaty świadczenia wraz z odsetkami.